BİLGİSAYAR VE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

    Geçmişten günümüze teknolojinin gelişimi ve ilerlemesi yadsınamaz bir boyuttadır. Özellikle çocuklarda internet erişimi ve bilgisayar kullanımı çok erken yaşlara kadar inmiştir bunun artıları olduğu kadar eksileri de mevcuttur. Günümüzde her türlü bilgiye ve ihtiyaca internet aracılığıyla ulaşmak mümkün bunun ne amaçla kullanıldığını denetlemekse neredeyse imkansızdır. Erişimin kolaylığı ve cazibesinden dolayı günümüzde çocuklar , gençler ve yetişkinler zamanlarının büyük çoğunluğunu bilgisayar ve internette harcamaktadır hatta birçok sektörde bilgisayar ve internet üzerinde iş yapmak bir gereklilik haline gelmiştir, durum böyle olunca da bilgisayar ve internete olan talebin , ihtiyacın ve bunlara bağlı bağımlılığın artması da oldukça normaldir. Durum öyle bir hal aldı ki insanlar bilgisayarsız ve internetsiz bir yaşam düşünemez hale geldi adeta zorunlu ihtiyaçlarımız arasında yerini aldı. Burada sorun kişinin internet veya bilgisayar kullanmaması değil kontrolsüz ve doyumsuz biçimde kullanmasıdır.

      İnternet bağımlılığı olarak sık kullandığımız terimin çıkış hikayesi 1995 yıllarına dayanmaktadır. İnternet bağımlılığı rahatsızlığı Ivan Goldberg tarafından 1995 yılında yerici bir şaka sonucu ortaya çıkmıştır. Tutulan ve kabul gören bu tabir çok geçmeden psikoloji tanı kriterlerinde de yerini almıştır. İnternet bağımlılığı veya bilgisayar bağımlılığı olarak genellediğimiz şey birkaç alt kategoriye ayrılabilmektedir, örneğin; internet aracılığıyla kolaylıkla erişim sağlanabilen pornografi bağımlılığı, çoşkun, aşırı ve mantık dışı takıntı haline getirdiğimiz bilgisayar ve internet oyunları tutkusu, her geçen gün sayıları artan sosyal iletişim siteleri veya web güncelerine bağımlılık ve internet üzerinden alışveriş çılgınlığıdır.

     Bilgisayar ve internet bağımlılığı sonucu sosyal, akademik ve psikolojik sorunlar oluşabilmektedir. Sosyal yaşantımıza etkisini tartışacak olursak, bilgisayar ve internet bağımlılığına sahip kişiler dışarıda arkadaş çevresiyle vakit geçirmek yerine sosyal medya aracılığı ile iletişim ve paylaşım ihtiyaçlarını karşıladığını hissetmektedir bu kişiler dışarıda arkadaşlarıyla buluşmak yerine evde sosyal medyadan yakın çevresiyle irtibat kurmayı daha eğlenceli ve mantıklı bulmaktadır buda fark etmeden yavaş yavaş kişileri eve ve bilgisayara bağımlı hale getirebilmektedir. Akademik olarak ele alacak olursak yukarıda saydığımız alt bağımlılık başlıkları yüzünden kişinin okul veya iş alanındaki akademik başarısı sekteye uğrayabilmektedir. Özellikle çocuklarda ve gençlerde bilgisayar oyunlarına olan yoğun tutku nedeni ile derslerde aksama, ödevleri yapmama buna bağlı olarak da ders başarısında düşme görülebilmektedir. Yetişkinlerde işe özellikle günümüzde her iş yerinde alan gözetmeksizin bulunan internet ve bilgisayarların kontrollü kullanmamasından dolayı çalışanlar iş yerinde yapacakları görevleri aksatarak alışveriş siteleri, sosyal chat sitelerinde, bloglarda ve buna benzer alanlarda çok fazla vakit harcayarak iş verimliliğini düşürebilmektedir. Yaşantımızın çoğu alanına etki eden bu bağımlılık doğal olarak psikolojimizi de etkileyecek ve ruhsal/duygusal sıkıntıları beraberinde getirecektir. Bunları çeşitli denetlemelerle önlemek mümkündür, örneğin çocuklarda aile denetimi sağlanarak belli kurallara oturtma ve kontrolü ele alma sağlanabilir veya iş yerlerinde bilgisayarların belirli sitelere erişimi kısıtlanabilir fakat kişi gerçekten bir internet veya bilgisayar bağımlılığına sahipse genellikle alınan bu önlemler yeterli olmayacaktır ve kişi kendine bu ihtiyacı karşılayacak yeni yollar bulmayı başaracaktır. Bunu tıpkı bir sigara bağımlılığı gibi düşünebilirsiniz, kişiye sigarayı yasaklayabilirsiniz, kişinin sigaraların çöpe atabilir ya da cezalandırma yöntemine başvurabilirsiniz ama nikotin bağımlılığı ilerlemişse bunları yaparak kişinin sigarayı bırakmasını sağlayamazsınız. Tıpkı sigara bağımlılığında olduğu gibi evlerimizi, iş yerlerimizi, sosyal yaşantımızı ve akademik yaşantımızı olumsuz etkileyen bu bağımlılık durumundan kurtulmak için mutlaka bir uzmandan yardım almanız gerekmektedir. Bireysel görüşmelerle veya aile ile birlikte yapılan görüşmelerle ve kullanılan farklı terapi yöntemleriyle bilgisayar ve internet kullanımını kontrol altına almak ve zararlı etkilerinden arındırıp yararlı etkilerini ön plana çıkarmak mümkündür burada amaç kişinin bilgisayar veya internet kullanmamasını sağlamak veya kişiyi kısıtlamak değil, kontrollü ve doğru kullanmasını sağlamaktır.

HÜLYA AYDOĞAN

7/24 PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİ

0532 158 35 55